Emri im është Xhejms. Punoj me gruan më të fuqishme të botës. Hillary-n. gruaja e ish-presidentit më të përfolur dhe po kaq më të fuqishëm të dekadës së fundit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Billy-n e madh. Sot, në këtë ditë me diell, pafund si një ditë pranvere po zbres në aeroportin e Sarajevës. Ndoshta më mirë që jam pak disi i zhvendosur nga era e barotit diku larg andej nga vendet e Lindjes së Mesme. Pak më qetë në këtë pjesë të globit që të parët lider tanët kur filloi të funksiononte politika e jashtme e quanin “fuci baroti”. Hedh vështrimin larg dhë shquaj ato pak pallate të larta të shpuara nga plumbat. Mendoj se këtë fat kanë demokracitë e brishta dhe tkurrjet nacionale.
Sapo po kthehem nga një mision pak a shumë i pakuptimtë që nuk e di pse ma kishin bërë kaq të vështirë bashkëpunëtorët e mi. Atje tej, paksa larg meje ka vendosur kokën dhe fle i paqetë ndihmësi im. Është e disata herë që ai sillet vërdallë kësaj hapësire. Në Bosnje për të qetësuar etnitë dhe në Shqipëri për të qetësuar palët, aktorët e skenës politike. Të njëjtën gjë u mundova të bëjë dhe unë i shtyrë prej tij. Në pamje të parë më linte të kuptonte që ishte i dorëzuar. Por sot, sapo rrotat e avionit u mblodhën për të nisur ngritjen e tij drejt qiellit, kuptova dhe heshta me këmbënguljen e tij. Më kot e morra si një njeri që bën zhurmë dhe nuk di të zgjidhë gjërat. Sot teksa erdha dhe vendosa duart e mia mbi plagën e kësaj demokracie në progres, kuptova që dorëzimi përpara kokëfortësisë nuk është luks i tepërt. Kisha takuar shumë syresh prej tyre. Atje në vendin tonë sa të gjerë dhe të gjatë. Askush nga ata nuk ngjante me njëri-tjetrin. Fundja pse duhet të ngjanin. Por të njëjtin mendim ama e kishin. Të kundërt me gjithcka që vërtitej rreth tyre. Dhe sërish mendova se progresi është i gjatë dhe i vështirë. Dhe bashkë me të edhe demokracia që ata kërkojnë të implementojnë dhe populli të shijojë frytet e saj.
Këto mendoja teksa avioni filloi të ulte rrotat përpara se të ishim në pistën e stërgjatë të sarajevës. Me siguri do dilnin të na prisnin të dy nacionet. Më saktë përfaqësues nga të dyja kahet e popullit boshnjak. Nuk e di sa do ishte qëndrimi në këtë vend të pakuptimtë për nga mënyra e funksionimit por cuditërisht i qetë dhe i interesuar për të na dëgjuar. Për t’i këshilluar. Ata janë boshnjakët. Këta ballkanas që kërkojnë të jenë të parë në një shtet të ndarë në dy republika. Fundja ne si politikë na intereson kjo dhe aspak imam-ballajdia e famshme e Sarajevës. Nejse se me gjellët nuk jam edhe aq keq. Madje kur kujtoj që hëngrëm goxha në Tiranë pak më shumë se para një ore. Një corbë të gatuar keqas nga disa kuzhinierë së bashku. Disa që të lnin përshtypjen se vetëm këtë lloj zanati nuk dinin të bënin. Kur më thanë se për t’u marrë vesh nuk do të ishte e veshtirë për të folur me ta pasi shumica e dinë anglishten në majat e ginshtërinjve u kënaqa pa masë. Mendova do të jenë popull inteligjent pavarësisht se tani m’u kujtua përkthyesja që sa herë më ngatërroi në konferencën e shtypit. Më pat thënë edhe ambasadori ynë aty se kjo gjuhë ka një të keqe të madhe pasi ka shumë kuptime. Gjithsesi fakti që aktorët dinin anglisht më qetësoi, por cuditërisht kuptova që ata s’flisnin gjuhën e njëri-tjetrit. Madje që urreheshin edhe me shikime me njëri-tjetrin.
Teksa po mendoja se cdo të ndodhte me zbritjen time në Sarajevë, më erdhi papritur kjo koincidencë e paparë. Jemi në Ballkan. Në vetëm pak kilometra larg njerëzit nuk merren vesh me njëri-tjetrin. Pse jo ata që udheheqin demokracitë. Këtë nocion mjaft të gjerë, bibël për ne amerikanët e lirë. Mos gjej të njëjtin terren edhe këtu në Bosnje? Sërish futem në mendime. Po shkojë të shohë se si funksionojnë dy nacionalitete. A zihen ata apo grinden më saktë me njëri-tjetrin. Dy kahe që grinden sapo i lashë pas. Vetëm disa minuta më parë. Por dy kahe nga i njëjti komb ama. Një komb që jeton në një vend të vogël që ky mjet i madh fluturues e përshkon në vetem 10 minuta. Një komb që kohë më parë u vizitua nga kundërshtari ynë politik më i egër. Ai dhe i jati që na pat dërrmuar në cdo betejë elektorale ne demokratët.
Dhe simpatia për vendin tonë më mbajti disi në humor se do të arrija të gjeja gjuhën. Ndryshe nga ndihmësi im që ishte berë si i shtëpisë me këshillat e tij. Ndryshe nga ai që sa herë i ishte prishur qetësia nga ndodhi të pazakonta. Ndryshe nga ai që sa herë mund të ketë menduar dorëheqjen. Ndryshe nga ai që më vinte në mëngjes në zyrë me një filxhan kafe filtër në dorë dhe duke tundur kokën dukej sikur thoshte: “My boss, të lutem më ngarko një detyrë tjetër. Në atë vend të lutem mos më co më. Ata dinë anglisht por nuk flasin gjuhën e njëri-tjetrit. Ata duan amerikën por s’duan njëri-tjetrin. Ata duan të jetojnë në demokraci por s’dinë të respektojnë institucionet. Ata duna të jenë të lirë por s’lexojnë asnjë fjalë nga libri i shenjtë i kushtetutës. Ata flasin në emër të populit por nuk e shohin në sy dhe nuk e dëgjojnë atë. Ata duan të jenë retorika e ditës por nuk dinë se kush janë limitet, principet. Ata kanë në dorë ta bëjnë atë vend por s’ja kanë haberin se si bëhen. Ata janë demokraci në progres por mbeten nxënës të ngelur në klasë nga padituria”.
Tani më erdhi ndër mend t’i shkojë tek vendi i tij dhe ta zgjojë nga ndonjë ëndërr me paqe dhe me demokraci, pasi e kemi lënë pas hapësirën e atij vendi ku këto lloj ëndrrash janë të ndaluara. Duket i lodhur dhe besoj se duhet ta cojë në një vend tjetër, disi më të favorshëm për të. Fundja c’farë faji ka ndihmësi im që shkon në një vend ku dinë anglisht dhe flasin rrjedhshëm por cuditërisht nuk dinë gjuhën e njëri-tjetrit.
No comments:
Post a Comment