"Të mjerët"

Është titulli i një prej librave më të dashur, me kopertinën më të dashur. Një pikturë e dhimbshme, me portretin e një të moshuari të mjerë. Flokë të bardhë të shkujdesura përreth kokës nga era e kohës, e marrë, e mjerë. Sa herë shikoja kopertinën e këtij libri, aq më shumë e kuptoja brendinë e tij, me shumë pak interes për ta lexuar. Nga ata libra të rrallë që kanë një fat pak interesant në kërshërinë e lexuesit, të tradhëtuar nga kopertina. Fat i hidhur i një libri. Po në fakt tamam si një libër është cdo lloj episodi i një jete. Nga ato episode që kanë fatin të hidhen në letër. Dhe nga ato episode që nuk e kanë këtë fat, dhe shuhen bashkë me kujtimin e tyre. I tillë do të jetë edhe ky episod që po ndodh sot. Gjithcka po merr trajtën e nje feste, por në të vërtetë është një libër me fatin e “tradhëtuar” nga kopertina. Kanë menduar pak njerëz të hedhin bojën me penela. Edhe shkëndija zjarr në ajër. Fishekzjarre. Dhe përsëri ky është një libër i lexuar, pa asnjë lloj kërshërie për tu shfletuar. Do të vijë një kohë pas ikjes së të mjerëve në këtë episod të ri dërgatash për në europë, me det apo me tokë, që do të shkruhet një libër. Shumëkush nxitoi të japë opinionet e para. Analiza pa fund. Euro në rritje. Frikë për azilkërkues. Mjekësi që i the fund hallit të këtij populli. Biznesmeni që s’do të kacafitet nëpër rradhat e gjata të ambasadave. Noterë dhe burokratë zyrash për një vulë dhe ca para bakshish. Shpurë ambasadorësh dhe ahengxhinjë mejhanesh për të patur një vizë. Më keq se kaq, ajo që do vuajë pas kësaj kryqëzate të mjerësh je ti nënë. Shamizezë dhe e kërrusur si nga hera. Më e dhimbshme këtë rradhë. Bash si sokaku i shkretë i një fshati me pamje nga deti i thellë dhe gjithë tallaz nga kjo ikje e bujshme. Kushdo po mundohet ta shesë si arritje këtë ikje të mjerësh. Ikje prej tokës mëmë dhe humbje në humbëtirat e metropoleve të zhurmshme të asaj europe.

Dhe më pas vaj. Shtëpia shkretohet dhe qeni angullin vajin e ikjes së të zot. Kali nuk hedh më trokun për një barrë dru në majë të malit. Dhe nëna mban në gji foton dhe celësin e shtëpisë së mbyllur me dryn nga marrazi. Ikje e dhimbshme, mes të ftohtit dhe një dëbore të bardhë që kurrë nuk pati shtruar në këtë tokë të nxehtë. Shumë kohë pa dëgjuar fjalën ikje. Që nga kohërat e gurëve të ikjes ndanë asaj kodre që shikonte përherë nga rruga mos pikaste ardhjen e mërgimtarit. Edhe sot sërish i njëjti episod. Karvanët janë zëvendëuar me barqet e avionëve që ngrenë në ajër mbarë shpresat e këtij vendi. Varkat dhe lundrat me buriet lajmëtare të trageteve që kërcasin kockat nëpër detin e harbuar nga fati i hidhur i udhëtarit. Dhe pas një Shqipëri që do të ndihet përherë e më e shkretë. Si ajo shtëpia kërcu e vetme ndanë asaj kodre mbi detin e gjerë plot shpresë. Drita nuk do të jetë më e ndezur dhe shtëpia s’do të presë më njerëz për gëzim dhe mort. Një plakë e vetme që vjedhurazi hedh pas here shikimin nga rruga. Pret gumëzhitjen e kësaj shtëpie më e shkretë në këtë tufan dhe erë acar të këtij dimri. Qeni leh sërish tinëzisht braktisjen e të zot. Macja mjaullin dhe nuhat gjumin letargjik nën ngrohjen e zbehtë të një velenxe, të lënë aty prej të zotë. Janë këta të mjerët e tjerë prej natyrës dhe fatit përse zoti i krijoi për të qenë afër dhe larg njerëzve. Flakët e qiririt ndricojnë zbehtë shtëpinë dhe trarët kanë filluar të lëkunden. Kërcitja e tyre këtë dimër të athtë bëhet më e pranishme. Dritaret përcjellin nga jashtë tufanin që po troket. Dyert kanatë janë të mbyllura me shul dhe nëna e vetme sillet vërdallë për të humbur kohën pa ata. Pa gumëzhitjen e zakonshme të këtij oborri. Cikriku ka ndaluar në kovën e fundit të dalë prej pusit të thellë. Fati i mjerë i kësaj shtëpie, si të gjitha shtëpitë që do mbyllen. Nuk po them sot as nesër. As vitin tjetër. Por me siguri që një ditë do të mbyllen. Si atëherë kur nuk ditën c’të bënin më në këtë vend. Por më me guxim. Këtë herë po shkojmë duke festuar. Të mjerët.